İlçenin ilk adının “Topada” olduğu, sonradan bu ismin “Dobada” olarak kullanıldığı yapılan incelemelerden anlaşılmıştır.
İlk çağlarda “Kapadokya” diye anılan bölgenin ortasında bulunan ilçe lll-IV. yüzyıllar arasındaki Hıristiyanlık aleminin buhranlı dönemlerinde önemli bir yerleşme alanı olmuştur. Hititlerin, Firiglerin Perslerin ve İskender İmparatorluğunun hakimiyetinde kalmış, Roma idaresinde bulunmuş, bu İmparatorluğun ikiye ayrılmasıyla da Bizans sınırları içerisinde kalmıştır.
İslam ordularının İstanbul seferleri sırasında geçici olarak istila edilen bu topraklar, 1015’den itibaren Anadolu’ya başlayan Türk akınlarının tesirinde kalmış, 1071 Malazgirt zaferinden sonrada kesin olarak TÜRK toprağı olmuştur.
Önceleri Danişmendlilerin hakim olduğu topraklar , 1175’ten itibaren Anadolu Selçuklu Devleti’nin eline geçmiştir. Bu devletin 1308’ de yıkılmasından sonra İlhanlılar , Eretnaoğulları, Kadı Burhanettin ve Karamanoğullarının idaresinde bulunmuş, Yavuz Sultan Selim tarafından 1515’ de Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Acıgöl ilçesi, bağlı olduğu Nevşehir İlinin batısında , Acıöz Çayı’nın çevresinde kurulmuştur.
İdari sınırlar olarak doğusunda Nevşehir, batısında Aksaray, güneyinde Derinkuyu İlçesi ve kuzeyinde Gülşehir ilçesi ile çevrilidir. Deniz seviyesinden yüksekliği 1235 metre olup, yüzölçümü henüz belli değildir.İlçenin çevresinde volkanik olaylar sonucu sönmüş yanardağlar mevcuttur. Bu dağlar lav ve tüf püskürmüş, bu püskürük maddeler çevrede kalın tabakalar halinde tortulaşmıştır. Bu tortulara “Maar” denilmektedir. Şu anda içinde su bulunmayan ve ilçeye adını veren Acıgöl çukurluğu da aslında yanardağ ağzıdır. (Volkanik Göldür)İlçenin tek akarsuyu ACIÖZ çayıdır. Bu çay Karapınar Kasabası yakınlarından çıkar. Tatlarin sulama barajından Kızılırmağa dökülür.
Bitki örtüsü olarak ; İç Anadolu Bölgesinin tipik örtüsü , bozkır bitkileri yaygındır. Ancak toprak ve su şartlarının elverişli olduğu yerlerde bitkiler oldukça gürdür.
İlçe merkezinde 4 ilköğretim okulu, 1 lise , 1 İ.H.L. mevcuttur. İlçeye bağlı İnallı Kasabasında 1 , Kurugöl Kasabasında 2 ilköğretim okulu , Tatlarin Kasabasında 1 ilköğretim okulu, Karapınar kasabasında 2 İlköğretim okulu bulunmaktadır. İlçe merkezi, kasaba ve köylerinde toplam 19 adet ilköğretim okulu mevcuttur İlçede özel eğitim kuruluşu yoktur. İlçe genelinin okuma yazma oranı %90’dır! Şu anda ilçe genelinde 19 ilköğretim 2 ortaöğretim ve 1 yaygın eğitim kapsamına giren H.E.M. olmak üzere toplam 22 kurumla eğitim – öğretime devam edilmektedir. İlköğretim okullarının şu ana kadar 12’sinde II . kademe mevcuttur. 4 İlköğretim okulunda ise birleştirilmiş sınıf uygulaması devam etmektedir. Okulların 6 tanesi ilçe merkezinde, 6 tanesi kasabalarda ve 9 tanesi de köylerdedir.
İlçe ekonomisi 3 dalda gelişme göstermektedir. Bunlar tarım, hayvancılık ve ticarettir.Fazla iyi olmasada idaretenlik gelir ve giderleri vardır.
Ayçiçeği, soğan, hububat, baklagiller, patates, çekirdeklik kabak ekilmektedir. 12.800 dekar bağ tesis edilmiştir. Bu bağlarda genellikle çavuş, parmak, bulut üzüm çeşitleri ekilmektedir.
İlçede az sayıda meyve bahçesi tesis edilmiş olup, yol ve tarla kıyılarında çok sayıda kayısı ağacı bulunmaktadır. Bu kayısılardan elde edilen meyveler yaş, kuru halde ve çıkarılan çekirdekler satışa sunularak istifade edilmektedir. 108.900. dekar çayır mera arazisi mevcuttur, ancak bu arazilerden yeterince istifade edilmemektedir.
Toprak alüvial ve humuslu yapıda olduğu için gür bitki örtüsü vardır. Toprak yapısı ve iklim şartlarına uygun olarak üzüm bağları geniş yer kaplar tuzlu ve çorak topraklarda bitki örtüsü cılız ve seyrek olduğundan tarımsal faaliyetler verimli değildir.
İlçedeki sulu araziler çiftçilerin kendi imkanları ile tesis ettikleri sondaj kuyuları vasıtasıyla sulanır. Ayrıca Tatlarin Kasabasında bir sulama barajı mevcut olup barajdan 300 dekar arazi sulanmaktadır. Sulanabilir arazi 49.900 dekar (%23,4) , kıraç arazi 163,350 dekar (% 76,6) dır.
Toprağı işletme tarzı [değiştir]
Ekim, dikim, hasat, harman, taşıma vs. gibi zirai faaliyetler çoğunlukla tarım alet ve makinaları ile yapılmaktadır. Böylelikle entansif tarım yapma yönünde gelişmeler olmaktadır.
Ürünlerin pazar ve tüketim durumu [değiştir]
Patates, toptancılara ve tüketiciye satılıp, yemeklik olarak kullanılmaktadır. Hububat büyük kısmı ile çiftçi ailesinin kendi ihtiyaçları karşılandıktan sonra Toprak Mahsulleri Ofisine ve toptancılara satılıp ekmeklik, makarnalık , yemlik ve tohumluk olarak kullanılmaktadır. Kozluca Köyü, Tatlarin Kasabası ve azda olsa diğer köylerde pazar için sebze üretilmektedir.
Tarımsal kredi kullanım
Tarım Kredi Kooperatifi ve TC: Ziraat Bankası Kredileri kullanılmaktadır.
İlçe merkez ve köylerinde hayvancılık yaygın olarak yapılmaktadır. Büyükbaş hayvancılıkta et ve süt verim yönlü hayvanlar beslenmektedir. İlçe merkezinde süt birliğinin kurulması ile birlikte hayvanlardan elde edilen sütlerin pazarlama sorunu ortadan kalkmıştır. İlçede ayrıca koyun yetiştiriciliği yapılmakta ve yetiştirilen bu koyunların et, süt ve yağından yararlanılmaktadır.
Şu anda Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından kurulan ve işletme hakkı Köylere Hizmet Götürme birliğine Devredilen 10 ton kapasiteli süt toplama merkezi süt sığırcılığına olan talebi artırmaktadır.
İlçenin turizm potansiyeli yüksek olduğu halde gösterilen faaliyetler son derece azdır. İlçede bulunan belli başlı turistik yöreler şunlardır:
- Acıgöl Yer altı Şehri : Turizme henüz tam olarak kazandırılamamıştır.
- Tatlarin Kasabası Yer altı Şehri : Bir kısmı turizme açılmıştır.
- Kurugöl Kasabası Yer altı Şehri : Turizme açılmamıştır.
- Ağıllı Köyünde bulunan Yazılı Kaya
- Acıgöl ilçesi kepez ve iğdeli ören yerler
